ಥೊಡ್ಯಾ ದಿಸಾದಿಂ ಮಾನೆಸ್ತ್ ಸ್ಟೀವನ್ ಕ್ವಾಡ್ರಸಾನ್‌ ಇತಿಹಾಸಾಚ್ಯಾ ಲಾಂಬಾಯೆಕ್‌ ಇಗರ್ಜ್‌ ಮಾತೆವರ್ವಿಂ ಘಡ್‌ಲ್ಲೆ ಅಪವಿತ್ರ್‌ ಸಂಗ್ತಿ ಉಜ್ವಾಡಾಕ್‌ ಹಾಡ್ಲ್ಯಾತ್. ಪವಿತ್ರ್ ಆನಿ ಪವಿತ್ರ್ ನ್ಹಂಯ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾಂಚೆ ಮಧೆಂ ತ್ಯಾ ದೆಕುನ್‌ಚ್‌ ಹಾಂಗಾಸರ್‌ ಏಕ್‌ ಸವಾಲ್‌ ಉಬ್ಜಾತಾ. ಇಗರ್ಜ್‌ ಮಾತೆವರ್ವಿಂ ಫಕತ್‌ ಅಪವಿತ್ರ್‌ ಸಂಗ್ತಿ ಘಡ್ಲ್ಯಾತ್‌ಗೀ? ತರ್‌ ಹಾಂಗಾಸರ್‌ ಅಪವಿತ್ರ್‌ ಸಂಗ್ತಿ ಮಾತ್ರ್ ಘಡ್ತಾತ್‌ ತರ್‌ ಭವಿಷ್ಯಾಂತ್ ಕಾಂಯ್‌ ಬರೆಂಪಣ್‌ ಅಶೆಂವ್ಚೆಂ ತರೀ ಕಶೆಂ? ಆನಿಕೀ ಏಕ್‌ ಮೇಟ್‌ ಮುಕಾರ್‌ ವೆಚೆಂ ತರ್‌. ಅಸಲ್ಯಾ ʻಅಪವಿತ್ರ್‌ʼ ವ್ಯವಸ್ಥೆಂತ್‌ ಆಮಿ ಕಿತ್ಯಾಕ್‌ ರಗ್ಡಾಜೆ?
ತ್ಯಾ ದೆಕುನ್‌ಚ್‌ ಆಮಿ ಇಗರ್ಜ್‌ ಮಾತೆಚ್ಯಾ ಅನ್ಯೆಕಾ ಕುಶಿಕ್‌ ದೀಷ್ಟ್‌ ತೆಂಕಿಜೆ ಪಡ್ತಾ. ಇಗರ್ಜ್‌ ಮಾತೆಥಾವ್ನ್‌ ಹ್ಯಾ ಸಮಾಜೆಕ್‌ ಕಾಂಯ್‌ ತರೀ ಬರೆಂಪಣ್‌ ಜಾಲಾಂಗೀ ಯಾ ನಾ ? ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಸವಾಲಾಕ್‌ ಜಾಪ್‌ ಸೊಧಿಜೆ ಪಡ್ತಾ. ಹ್ಯಾ ಬಾಬ್ತಿನ್‌ ಇತಿಹಾಸ್‌ ಸೊಧುನ್‌ ವೆತಾನಾ ಸಬಾರ್‌ ಆಸಕ್ತೆಚೆ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಂಯ್ ಆಜಾಪ್‌ ಪಾಂವ್ಚ್ಯಾ ತಸಲೆ ವಿಷಯ್‌ ಆಮ್ಕಾಂ ಪಳೆಂವ್ಕ್‌ ಮೆಳ್ತಾತ್‌.
ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್‌ ಮಿಶನರಿ ಖಂಯ್‌ ವೆತಾನಾಯೀ ತೀನ್‌ ಸಂಗ್ತಿ ಆಪ್ಣಾ ಸಂಗಿಂ ಘೆವ್ನ್‌ ಗೆಲ್ಯಾತ್‌. ತೆಂ ಜಾವ್ನಾಸಾ ದೆವಾಸ್ಪಣ್, ಶಿಕಾಪ್‌ ಆನಿ ಆಸ್ಪತ್ರ್. ದೆವಾಸ್ಪಣ್ ಯಾ ದೆವಾಚಿ ಶಿಕವ್ಣ್‌ ಫಕತ್‌ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವಾಂ ಖಾತಿರ್‌ ಯಾ ಕನ್ವಡ್ತರ್‌ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾಂ ಖಾತಿರ್‌ ಸೀಮಿತ್‌ ಜಾಲ್ಯಾರ್‌, ಶಿಕಾಪ್‌ ಆನಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ್‌ ಸೆವಾ ದಿತಾನಾ ಮಿಶನರಿಂನಿ ಸಂಸಾರಾಚ್ಯಾ ಖಂಚ್ಯಾ ಕೊನ್ಶಾಂತ್‌ಯೀ ಬೇಧ್‌ ಭಾವ್‌ ಕರುಂಕ್‌ ನಾ.
ಜೆಜು ಕ್ರೀಸ್ತ್‌ಚ್‌ ಏಕ್‌ ವೈದ್ಯ್‌ ಜಾವ್ನಾಸ್‌ಲ್ಲೊ. ಆಜಾಪಾಂ ಕರ್ನ್‌ ತಾಣೆ ಸಬಾರಾಂಕ್‌ ಗೂಣ್‌ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಆಮಿ ಪವಿತ್ರ್ ಬೈಬಲಾಂತ್‌ ವಾಚ್ಯೆತ್‌. ಜೆಜುಚ್ಯಾ ಹ್ಯಾಚ್ ಶೆಗುಣಾನ್ ತಾಚ್ಯಾ ಪಾಟ್ಲಾವ್ದಾರಾಂಕ್‌ಯೀ ವಾಟ್‌ ದಾಕಯ್ಲ್ಯಾ. ತಾಂಕಾಂ ಜೆಜುಚ್ಯಾ ಬರಿಂ ಆಜಾಪಾಂ ಕರುಂಕ್‌ ಜಾಂವ್ಕ್‌ ನಾ ಪುರೊ. ಪುಣ್‌ ಖಂಡಿತ್‌ ಜಾವ್ನ್‌ ತಾಂಣಿ ಪಿಡೆಸ್ತಾಂಚಿ ಸೆವಾ ಕೆಲ್ಯಾ, ತಾಂಕಾಂ ಭುಜಾವಣ್‌ ದಿಲ್ಯಾ, ಆನಿ ಸಬಾರ್‌ ದೃಷ್ಟಾಂತಾಂನಿ ಏಕ್‌ ಬರೆಂ ಮರಣ್‌ ಫಾವೊ ಕೆಲಾಂ.
ರೊಮಾಚೆ ಸೊಜೆರ್‌ ಪರ್ಶಿಯಾಕ್‌ ದಾಡ್‌ ಘಾಲ್ಲ್ಯಾ ವೆಳಾರ್‌ ತಾಂಕಾಂ ಪ್ಲೇಗ್‌ ಪಿಡಾ ಲಾಗ್‌ಲ್ಲಿ ಆನಿ ತಾಂಚೆ ಮುಕಾಂತ್ರ್‌ ಹಿ ಪಿಡಾ ರೊಮಾಕ್‌ ಪಾವ್‌ಲ್ಲಿ (ಕ್ರಿ.ಶ 166–189). ಥಂಯ್ಸರ್‌ ದಿಸಾಕ್‌ ಲಗ್ಬಗ್‌ ದೋನ್ ಹಜಾರ್‌ ಜಣ್‌ ಮೊರ್ತಾಲೆ. ಹಿ ಪಿಡಾ ಲಾಗ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಂ ಮನ್ಶಾಂಥಾವ್ನ್‌ ಬಚಾವಿ ಜೊಡ್ಚೆ ಖಾತಿರ್‌ ಉರ್‌ಲ್ಲೆ ಲೋಕ್‌ ತಾಂಕಾಂ ರಸ್ತ್ಯಾರ್‌ ಉಡಯ್ತಾಲೆ ಆನಿ ಲೋಕ್‌ ರಸ್ತ್ಯಾರ್‌ ಮರೊನ್‌ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆ. ತ್ಯಾ ಕಾಳಾಚೊ ಪ್ರಮುಖ್‌ ದಾಕ್ತೆರ್‌ ಜಾವ್ನಾಸ್‌ಲ್ಲೊ ‘ಗ್ಯಾಲೆನ್‌’ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ವೆಕ್ತಿ ರೋಮ್‌ ಶ್ಹೆರ್‌ ಸೊಡ್ನ್‌ ಧಾಂವೊನ್‌ ಗೆಲ್ಲೊ. ಪಿಡಾ ಲಾಗ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಂಕ್‌ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಂಯ್, ಆಪ್ಣಾಕೀ ಬಚಾವ್‌ ಕರುಂಕ್‌ ಜಾಯ್ನಾ ಮ್ಹಣ್‌ ತಾಕಾ ಕಳಿತ್‌ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆಂ. ತ್ಯಾ ದೆಕುನ್‌ಚ್‌ ತೊ ಧಾಂವೊನ್‌ ಗೆಲ್ಲೊ. ತ್ಯಾ ವೆಳಾರ್‌ಚ್‌ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವಾಂನಿ ಹ್ಯಾ ಪಿಡೆ ವಿರುದ್ಧ್‌ ಝಜ್‌ ಮಾಂಡ್ಲೆಂ ಆನಿ ಪಿಡೆಸ್ತಾಂಕ್‌ ಭುಜಯ್ಲೆಂ, ತಾಂಚಿ ಚಾಕ್ರಿಯೀ ಕೆಲಿ. ಹ್ಯಾ ದೆಕುನ್‌ ಸಬಾರ್‌ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವಾಂನಿ ಜೀವ್‌ಯೀ ಹೊಗ್ಡಾಯ್ಲೊ. ಸುರ್ವಿಲ್ಯಾ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವಾಂನಿ ದಾಕಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ತ್ಯಾ ಧೈರಾಕ್‌ ಆನಿ ಸಾಕ್ರಿಫಿಸಾನ್‌ ಲಾಗೊನ್‌ ಸಬಾರ್‌ ಜಣ್‌ ಬಚಾವ್‌ಯೀ ಜಾಲೆ. ವಯ್ಲ್ಯಾನ್‌ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವಾಂಚೊ ಸಂಕೊಯೀ ವಾಡ್ಲೊ. ಥೊಡ್ಯಾ ಆಧಾರಾಂ ಪ್ರಕಾರ್‌ ಪ್ಲೇಗಾಚಿ ಪಿಡಾ ಮುಗ್ದಾತಾನಾ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವಾಂಚೊ ಸಂಕೊ ಸುಮಾರ್‌ ದೋನ್ ಲಾಕಾಂಕ್‌ ಪಾವ್‌ಲ್ಲೊ.
ಉಪ್ರಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಂತ್‌ ಪರತ್‌ ರೋಮ್‌, ಕಾರ್ಥೇಜ್‌ (ಟ್ಯುನೀಶಿಯಾ) ಆನಿ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಿಯಾ (ಈಜಿಪ್ಟ್) ಶ್ಹೆರಾಕ್‌ ಪ್ಲೇಗ್‌ ಪಿಡೆನ್‌ ದಾಡ್‌ ಘಾಲ್ಲ್ಯಾ ವೆಳಾರ್‌ ಅನ್ಯೇಕ್‌ ಪಾವ್ಟಿಂ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್‌ ರಸ್ತ್ಯಾಕ್‌ ದೆಂವ್ಲೆ. ಆಪ್ಲೊ ಜೀವ್ ಲೆಕಿನಾಸ್ತಾನಾ ತಾಂಣಿ ಪಿಡೆಸ್ತಾಂಚಿ ಸೆವಾ ಕೆಲ್ಯಾ. ಕ್ರಿ.ಶ 369 ವೆಳಾರ್‌ ಸಿಸೇರಿಯಾಚ್ಯಾ (ಇಸ್ರೇಲ್) ಸಾಂ ಬಾಸಿಲಾನ್‌ 300 ಬೆಡ್ಡಾಂಚಿ ಆಸ್ಪತ್ರ್ ಉಗಡ್‌ಲ್ಲಿ. ಇಗರ್ಜ್‌ ಮಾತೆನ್‌ ಬಾಂಧ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಪಯ್ಲ್ಯಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆಂ ಪೈಕಿ ಹಿ ಏಕ್‌ ಜಾವ್ನಾಸ್‌ಲ್ಲಿ. ಕೊಡ್ಯಾಳ್‌ ಶ್ಹೆರಾಂತ್‌ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಲೇಡಿಗೋಶನ್‌ ಆಸ್ಪತ್ರೆಚ್ಯಾಕೀ (271 ಬೆಡ್ಡಾಂಚಿ) ಹಿ ಆಸ್ಪತ್ರ್ ವ್ಹಡ್‌ ಆಸ್‌ಲ್ಲಿ. ತಾಚೆ ಉಪ್ರಾಂತ್‌ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್‌ ಮಿಶನರಿನಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ್‌ ಶೆತಾಂತ್‌ ಕೆದಾಳಾಚ್‌ ಪಾಟಿಂ ಪಳೆಲ್ಲೆಂ ನಾ. ಸುಮಾರ್‌ ಕ್ರಿ.ಶ 650 ವ್ಯಾ ವೆಳಾರ್‌ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್‌ ಧರ್ಮ್‌ ಭಯ್ಣಿ ಸಯ್ತ್‌ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ ದೇಶಾಚ್ಯಾ ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ ಶ್ಹೆರಾಂತ್‌ ಪಿಡೆಸ್ತಾಂಚ್ಯಾ ಸೆವೆ ಖಾತಿರ್‌ ಮುಕಾರ್‌ ಸರ್ಲಿಂ. ಸುಮಾರ್‌ ಅಟ್ರಾವ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾ ಪರ್ಯಾಂತ್‌ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್‌ ಧರ್ಮ್‌ ಭಯ್ಣಿಂಚ್‌ ಆಸ್ಪತ್ರೆಂನಿ ಸಿಸ್ಟರಾಂ ಜಾವ್ನ್‌ ಸೆವಾ ದೀವ್ನ್‌ ಆಸ್‌ ಲ್ಲಿಂ.
ತಿತ್ಲೆಂಚ್‌ ಕಿತ್ಯಾಕ್‌, ಆಧುನಿಕ್‌ ಕಾಳಾರ್‌ ಮದರ್‌ ತೆರೆಸಾನ್‌ ದಿಲ್ಲಿ ಸೆವಾ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ದೊಳ್ಯಾಂ ಮುಕಾರ್‌ಚ್‌ ಆಸಾ. 2014 ಇಸ್ವೆಂತ್‌ ಆಫ್ರಿಕಾಚ್ಯಾ ಲೈಬೀರಿಯಾ ದೆಶಾಂತ್‌ ಎಬೊಲಾ ಪಿಡೆಸ್ತಾಂಕ್‌ ಸೆವಾ ದೀಂವ್ಕ್‌ ಗೆಲ್ಲೆ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಮಿಶನರಿ ಡಾ. ಕೆಂಟ್‌ ಬ್ರಾಂಟ್ಲಿ ಆನಿ ನ್ಯಾನ್ಸಿ ರೈಟ್‌ ಬೋಲ್‌ ಉಪ್ರಾಂತ್‌ ತ್ಯಾಚ್‌ ಎಬೊಲಾ ಪಿಡೆಗ್‌ ವಳಗ್‌ ಜಾವ್ನ್‌ ಕಶೆಂ ತ್ಯಾ ಪಿಡೆ ವಿರೋಧ್‌ ಝಜ್ಲೆ ಮ್ಹಣ್ಳೆಂ ಆಮಿ ಪತ್ರಾಂನಿ ವಾಚ್ಲಾಂ. ಜರ್ಮನಿಚೊ ಜೆಸ್ವಿತ್‌ ಪಾದ್ರಿ ಆಗಸ್ಟಸ್‌ ಮುಲ್ಲರಾನ್‌ ಉಗಡ್‌ಲ್ಲಿ ಫಾ. ಮುಲ್ಲರ್ ಆಸ್ಪತ್ರ್, ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್‌ ಮಿಶನರಿಂಚ್ಯಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ್‌ ಸೆವೆಚ್ಯಾ ಲಾಂಬ್ ಇತಿಹಾಸಾಕ್‌ ಸಾಕ್ಸ್‌ ಜಾವ್ನ್‌ ರಾವ್ಲ್ಯಾ.
ಕೊಡ್ಯಾಳ್ಚಾ ಕೊರ್ಡೆಲಾಂತ್‌ ಏಕ್‌ ಇಗರ್ಜ್‌ ಬಾಂದುಂಕ್ ಫಾ। ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್‌ ದುಬೋಯಿಸಾನ್ ಹಾತ್‌ ಘಾಲ್ಲ್ಯಾ ವೆಳಾರ್‌ ಹಾಂಗಾಸರ್‌ ಕಾಲರಾ ಪಿಡಾ ಆಯಿಲ್ಲಿ. 1877 ಇಸ್ವಿ ತೀ. ಗಳಾಯ್‌ ಕರಿನಾಸ್ತಾನಾ ಪಿಡೆಸ್ತಾಂಚ್ಯಾ ಸೆವೆಕ್‌ ದೆಂವ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಫಾ। ದುಬೋಯಿಸಾನ್ (ಫ್ರಾದ್‌ ಸಾಯ್ಬ್) ಮರಣ್‌ ಪಾವ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಂಕ್‌ ಮಾತ್ಯೆಕ್‌ ಪಾವಂವ್ಚ್ಯಾ ಪರ್ಯಾಂತ್‌ ಕಾಮ್‌ ಕೆಲೆಂ. ಆಶೆಂ ಸೆವಾ ದಿತಾನಾಚ್‌ 1877 ಇಸ್ವೆಚ್ಯಾ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ 12 ತಾರಿಕೆಕ್‌ ತೋಯೀ ಕಾಲರಾ ಪಿಡೆಕ್‌ ಬಲಿ ಜಾಲೊ. ದುಸ್ರ್ಯಾ ದಿಸಾ ಮಿಲಾರ್‌ ಫಿರ್ಗಜಿಚೆಂ ವ್ಹಡ್ಲೆಂ ಫೆಸ್ತ್‌ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆಂ. ತ್ಯಾಚ್‌ ದಿಸಾ ಕುಡುಪು ದಿವ್ಳಾಂತ್‌ ಷಷ್ಠಿ ಪರಬ್‌ ಆಸ್‌ಲ್ಲಿ. ಡಿಸೆಂಬರ್‌ ಮಹಿನ್ಯಾಂತ್‌ ಚಲ್ಚಿ ಷಷ್ಠಿ ಹಾಂಗಾಚ್ಯಾ ದಿವ್ಳಾಚೆಂ ಪ್ರಮುಖ್‌ ಆಚರಣ್‌ ಜಾವ್ನಾಸಾ. ಜಾತ್‌ ಕಾತ್‌ ಲೆಕಿನಾಸ್ತಾನಾ, ಮಿಲಾರ್‌ ಆನಿ ಕುಡುಪು ಮಧ್ಲೆ ಹಜಾರೋಂ ಲೋಕ್‌ ಹ್ಯಾ ಪಾದ್ರ್ಯಾಬಾಚೆಂ ಅಂತಿಮ್‌ ದರ್ಶನ್‌ ಕರುಂಕ್‌ ಗೆಲೆ. ಹ್ಯಾ ಪಾದ್ರ್ಯಾಬಾಕ್‌ ತಾಚೆ ಖುಶೆ ಫರ್ಮಾಣೆ ಕೊರ್ಡೆಲ್‌ ಫಿರ್ಗಜೆಚ್ಯಾ ಪಾಟ್ಲ್ಯಾನ್‌ಚ್‌ ನಿಕೆಪಿಲಾಂ ಆನಿ ತಾಚಿ ಸೆವಾ ಕೊರ್ಡೆಲ್ಚ್ಯಾ ಇತಿಹಾಸಾಂತ್‌ ಶಾಶ್ವಿತ್‌ ರಿತಿನ್‌ ದಾಖಲ್‌ ಜಾಲ್ಯಾ.
ಲಗ್ಬಗ್‌ ತೀನ್‌ ವರ್ಸಾಂ ಆದಿಂ ಕೊಡ್ಯಾಳ್ಚೊ ಬಿಸ್ಪ್‌ ದೊತೊರ್‌ ಪೀಟರ್‌ ಪಾವ್ಲ್‌ ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ಖುದ್‌ ರಸ್ತ್ಯಾಕ್‌ ದೆಂವೊನ್‌ ನಿರ್ಗತಿಕಾಂಕ್‌ ಖಾಣ್‌ ಜೆವಾಣ್‌ ವಾಂಟ್ತಾಲೊ ಆನಿ ಸಮಾಜೆಕ್‌ ಹ್ಯಾ ಮುಕಾಂತ್ರ್‌ ತಾಣೆ ಏಕ್‌ ದೇಕ್‌ ದಾಕಯ್ಲಿ. ಉಡಾಸ್‌ ದವರಾ : ತ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಸೆಜಾರ್ಚ್ಯಾ ಘರಾ ಪಾಯ್‌ ದವ್ರುಂಕ್ ಸಯ್ತ್‌ ಆಮಿ ಭಿಯೆತೆಲ್ಯಾಂವ್. ಆನಿ ತ್ಯಾ ವೆಳಾರ್‌ ಖುದ್‌ ಬಿಸ್ಪಾನ್‌ ನಿರ್ಗತಿಕಾಂಕ್‌ ಭೆಟ್‌ ದಿಂವ್ಚಿ ಕಾಂಯ್‌ ಚಿಲ್ಲರ್‌ ಗಜಾಲ್‌ ನ್ಹಂಯ್.
ಶಿಕ್ಪಾ ವಿಶ್ಯಾಂತೀ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್‌ ಮಿಶನರಿಂನಿ ಕೆಲ್ಲಿಂ ನವಾಲಾಂ ಕಾಂಯ್‌ ಉಣೆ ನಾಂತ್‌. ಸುಮಾರ್‌ ಅಟ್ರಾವ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಂತ್‌ ಕಥೊಲಿಕ್‌ ಆನಿ ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟೆಂಟ್‌ ಮಿಶನರಿ ಸಂಸಾರಾಚ್ಯಾ ಹರ್ಯೆಕ್‌ ಕೊನ್ಶಾಕ್‌ ಪಾವೊನ್‌ ಶಿಕ್ಪಾ ಕೇಂದ್ರಾ ಸ್ಥಾಪಿತ್‌ ಕರುಂಕ್‌ ಸಕ್ಲೆ.
ಕಥೊಲಿಕಾಂ ಪೈಕಿ ಶಿಕ್ಪಾಕ್ ಬಳಾಧಿಕ್‌ ಬುನ್ಯಾದ್‌ ಘಾಲ್ಲಿಚ್‌ ಜೆಸ್ವಿತಾಂನಿ. ಲಗ್ಬಗ್‌ 500 ವರ್ಸಾಂಚೆ ಇತಿಹಾಸ್‌ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಜೆಸ್ವಿತಾಂನಿ ಪೋರ್ಚುಗಲ್‌, ಸ್ಪೇನ್‌, ಇಟಲಿ ಆನಿ ಫ್ರಾನ್ಸಾಂತ್‌ ಕೆಲ್ಲಿ ತಿ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ್‌ ಕ್ರಾಂತಿ ಆಜ್‌ ಸಂಸಾರ್‌ಭರ್‌ ಪಾವ್ಲ್ಯಾ. 1599 ಇಸ್ವೆಂತ್‌ ಅಂಗೀಕೃತ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ Ratio Studiorum ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ ಶಿಕಾಪ್‌ ತ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಯೂರೋಪಾಚ್ಯಾ ಮಟ್ಟಾಕ್‌ ಭೋವ್‌ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ್‌ ಶಿಕಪ್‌ ಜಾವ್ನಾಸ್‌ಲ್ಲೆಂ. ಶಿಕಪ್‌ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಂಯ್ ಆಸ್ತಾನಾ, ಶಿಸ್ತೆಕ್‌ಯೀ ತಾಂಣಿ ಗುಮಾನ್‌ ದಿಲೊ. 1540 ಇಸ್ವೆಂತ್‌ ಸ್ಥಾಪಿತ್‌ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಜೆಸ್ವಿತ್‌ ಮೆಳಾನ್‌ ಶೆಂಭರ್‌ ವರ್ಸಾಂ ಭಿತರ್‌ 444 ಇಸ್ಕೊಲಾಂ ಸ್ಥಾಪಿತ್‌ ಕೆಲ್ಲಿಂ. 1739 ವೆಳಾರ್‌ ತಾಂಚೆಖಾಲ್ 669 ಇಸ್ಕೊಲಾಂ ಆಸ್‌ಲ್ಲಿಂ. ರಾಜಕೀಯ್‌ ಕಾರಣಾ ಖಾತಿರ್‌ 1764 ಇಸ್ವೆಂತ್‌ ಫ್ರಾನ್ಸಾಂತ್‌ ತಾಂಚೆ ವಯ್ರ್ ನಿರ್ಬಂಧ್‌ ಘಾಲ್ಚೆ ಪಯ್ಲೆಂ ಜೆಸ್ವಿತಾಂನಿ ತ್ಯಾ ದೆಸಾಂತ್‌ 126 ಕಾಲೇಜ್ ಸ್ಥಾಪನ್‌ ಕೆಲ್ಲ್ಯೊ. ಆಮ್ಚ್ಯಾ ದೆಸಾಂತ್‌ ಉಂಚ್ಲ್ಯಾ ಶಿಕ್ಪಾಚೆಂ ಪಯ್ಲೊ ಸಂಸ್ಥೊ ಸ್ಥಾಪನ್‌ ಜಾಲ್ಲೊಚ್‌ 1781 ಇಸ್ವೆಂತ್‌. ತ್ಯಾ ವರ್ಸಾ ಬ್ರಿಟೀಷ್‌ ಈಸ್ಟ್‌ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿನ್‌ ಕಲ್ಕತ್ತಾ ಮದ್ರಸಾ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಸಂಸ್ಥೊ ಸ್ಥಾಪನ್‌ ಕೆಲ್ಲೊ. ತಿತ್ಲ್ಯಾರ್‌ ಜೆಜ್ವಿತಾಂನಿ ಫ್ರಾನ್ಸಾಚ್ಯಾ ಹರ್ಯೆಕ್‌ ಕೊನ್ಶಾಂತ್‌ ಕಾಲೇಜ್ಯೊ ಸ್ಥಾಪನ್‌ ಕೆಲ್ಲ್ಯೊ.
1542 ಇಸ್ವೆಂತ್‌ ಭಾರತಾಕ್‌ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಸಾಂ. ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್‌ ಸಾವೆರಾನ್‌ ಪ್ರಾಥಮಿಕ್‌ ಶಿಕ್ಪಾಕ್ ಹಾಂಗಾಸರ್‌ ಬುನ್ಯಾದ್‌ ಘಾಲ್ಲಿ ಮ್ಹಣೊನ್‌ ಇತಿಹಾಸ್‌ ಸಾಂಗ್ತಾ. ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಂತ್‌ ಚ್‌ ಗೊಂಯ್‌, ಅಂಗಾಮಲಿ, ಕೊಚಿನ್‌, ವೈಪಿನ್‌, ಕೊಡುಂಗಲ್ಲೂರು ಆನಿ ವಸೈಂತ್‌ ಮಿಶನರಿಂಚೆ ಶಿಕ್ಪಾ ಸಂಸ್ಥೆ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆ. ಆನಿ ಹಿ ಶಿಂಕಳ್‌ ಮುಂದುರುನ್‌ಚ್‌ ಗೆಲ್ಯಾ. ಭಾರತಾಂತ್‌ ಬೋರ್ಡಿಂಗ್‌ ಇಸ್ಕೊಲಾಂಚಿ ವೆವಸ್ಥಾ ಸುರು ಕೆಲ್ಲಿಚ್‌ ಜೆಜ್ವಿತಾಂನಿ. ಜೆರಾಲ್‌ ಥರಾನ್‌ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ತರ್‌ ಸ್ತೀಯಾಂಚ್ಯಾ ಶಿಕ್ಪಾಕ್ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್‌ ಮಿಶನರಿನಿ ವಿಶೇಸ್‌ ಗುಮಾನ್‌ ದಿಲಾಂ. ತಶೆಂ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್‌ಚ್‌ ಸುರ್ವಿಲೆ ಭಾರತೀಯ್‌ ಶಿಕ್ಷಕಿ, ದಾಕ್ತೆರ್ನ್‌, ಆನಿ ನರ್ಸಾಂ ಚಡಾವತ್‌ ಜಾವ್ನ್‌ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವಾಂಚ್‌ ಜಾವ್ನಾಸ್‌ಲ್ಲಿ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾಂತ್‌ ಕಾಂಯ್‌ ನವಾಲ್‌ ನಾ. 1932 ಇಸ್ವೆಚ್ಯಾ ವೆಳಾರ್‌ ಹ್ಯಾ ದೆಸಾಂತ್‌ ಸುಮಾರ್‌ 50 ಠಕ್ಕೆ ಇಸ್ಕೊಲಾಂ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್‌ ಮಿಶನರಿಂಚ್ಯಾ ಹಾತಾಂತ್‌ ಆಸ್‌ಲ್ಲಿಂ.
ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ ತಸಲ್ಯಾ ಆದಿವಾಸಿ ಜಾಗ್ಯಾಂನಿ ಥಂಯ್ಚ್ಯಾ ಲೊಕಾಂಕ್‌ ಮಿಶನರಿನಿ ಶಿಕ್ಪಾ ಸವೆಂ ತಾಂಚೆ ವಯ್ರ್ ಚಲ್ತೆಲ್ಯಾ ಸಾಮಾಜಿಕ್‌ ಆನಿ ಆರ್ಥಿಕ್‌ ಜುಲುಮಾ ವಿರೋಧ್‌ ಝಜೊಂಕ್‌ ಸಾಂಗಾತ್‌ ದಿಲಾ. ಥಂಯ್ಸರ್‌ ಮತಾಂತರ್‌ ಖಂಡಿತ್‌ ಜಾಲಾಂ. ತಾಚೆ ಸವೆಂ ಆದಿವಾಸಿ ಲೊಕಾಂಚಿ ಆರ್ಥಿಕ್‌ ಆನಿ ಸಾಮಾಜಿಕ್‌ ಪರಿಗತ್‌ ಬದ್ಲುಂಚೆಂ ಪ್ರೇತನ್‌ಯೀ ಚಲ್ಲಾಂ. ಹಾಂಗಾಸರ್‌ ಶಿಕಾಪ್‌ ದಿತಾನಾ ಮಿಶನರಿನಿ ಜಾತ್‌, ಕಾತ್‌ ಲೆಕುಂಕ್‌ ನಾ. ಮಿಶನರಿ ಶಿಕ್ಪಾ ವಿಶಿಂ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಅಧ್ಯಯನಾ ಪ್ರಕಾರ್‌, ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್‌ ಶಿಕ್ಪಾವರ್ವಿಂ ಚಡಾವತ್‌ ಫಾಯ್ದೊ ಜಾಲ್ಲೊ ಅಕ್ರೀಸ್ತಾಂವಾಂಕ್. ಕೊಡ್ಯಾಳ್ಚಿ ಕಾಣಿಯೀ ತಿತ್ಲಿಚ್‌. ಜಾಂವ್‌ ಸಾಂ. ಲುವಿಸ್‌ ಕಾಲೇಜ್ ಯಾ ಸಾಂ. ಆಗ್ನೆಸ್‌ ಕಾಲೇಜ್, ಹಾಂಗಾಸರ್‌ ಶಿಕ್ಚೆ ಚಡ್ತಾವ್‌ ಲೋಕ್‌ ಅಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್‌ ನೈಂಗೀ?
ವೈದ್ಯಕೀಯ್‌ ಶೆತ್‌ ಜಾಂವ್‌, ಯಾ ಶಿಕಾಪ್‌ ಜಾಂವ್‌, ಕಥೊಲಿಕ್‌ ಆನಿ ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟೆಂಟ್‌ ಮಿಶನರಿಂನಿ ಹ್ಯಾ ಸಂಸಾರಾಕ್‌ ದಿಲ್ಲಿ ಸೆವಾ ದಾಖಲ್‌ ಕರ್ನ್‌ ಗೆಲ್ಯಾರ್‌ ಸಗ್ಳಿ ಜಿಣಿ ಪಾಂವ್ಚಿ ನಾ. ತಶೆಂಚ್‌ ʻಅಪವಿತ್ರ್‌ʼ ಕಾರ್ಬಾರಾಂ ಪಟ್ಟಿ ಕರುಂಕ್‌ ಗೆಲ್ಯಾರೀ ದೀಸ್‌ ಪಾಂವ್ಚೆ ನಾಂತ್‌. ಇಗರ್ಜ್‌ ಮಾತೆಚೆಂ ಇತಿಹಾಸ್‌ ಪಳೆತಾನಾ ಸಮಗ್ರ್‌ ರಿತಿನ್‌ ವಿಶ್ಲೇಷಣ್‌ ಕರ್ಚಿ ಗರ್ಜ್‌ ಆಸಾ. ಪವಿತ್ರ್ ಆನಿ ಅಪವಿತ್ರ್‌ ಸಂಗ್ತಿ ನಾಣ್ಯಾಚೆ ದೋನ್ ಕುಶಿ ಜಾವ್ನ್‌ ಆಸ್ತಾನಾ, ದೊನೀ ಕುಶಿಂಕ್‌ ದೀಷ್ಟ್‌ ತೆಂಕ್ಚಿ ಗರ್ಜ್‌ ಆಸಾ.
ನಿಮಾಣೆ, ಇತಿಹಾಸಾಥಾವ್ನ್‌ ಆಮಿ ಖಂಡಿತ್‌ ಲಿಸಾಂವ್‌ ಜೊಡ್ಚೆಂ ಗರ್ಜ್‌ ಆಸಾ ಆನಿ ಆಮಿ ಮುಕಾರ್‌ ವೆಚಿ ವಾಟ್‌ ವಿಂಚುಂಕ್‌ ಆಸಾ. ಕಿತ್ಯಾಕ್‌ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾರ್‌, ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸಬಾರ್‌ ಸಮಸ್ಯಾಂಕ್‌ ಇತಿಹಾಸಾಂತ್‌ಚ್‌ ಪರಿಹಾರ್‌ ಮೆಳ್ತಾ. ಶಿಕಾಪ್‌ ಆನಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ್‌ ಶೆತಾಚೆಂ (ಆನಿ ಥೊಡ್ಯಾ ಮಟ್ಟಾಕ್‌ ಧರ್ಮ್‌ಯೀ) ವೆಪಾರೀಕರಣ್‌ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಆಯ್ಚ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಆಮಿ ಇತಿಹಾಸಾಥಾವ್ನ್‌ಚ್‌ ಪರತ್‌ ಲಿಸಾಂವ್‌ ಶಿಕ್ಚಿ ಗರ್ಜ್‌ ಆಸಾ.
– ಮೆಲ್‌ಕ ಮಿಯಾರ್
4 comments
Very nice article about Christian missionaries valuable contributions to the humanity in the field of education,health and selfless service to the humanity especially to those downtrodden and backward communities.
Dharmikank ttika korteleank ek arso toxem hem lekhon mhonniet.Ami ttika korcheant kednaim mukar asanu,Kelli ttika khoinsor vochon bosta te vixim ami chintunk vochonanu.Hem lekhon mhakai matsi zannvai dinuk pavlem lekhokak porbhim.
ಮಾನೆಸ್ತ್ ಸ್ತೀವನ್ ಕ್ವಾಡ್ರಸಾಚ್ಯೆಂ ದ್ರಷ್ಟಿಕೋಣ್ ಏಕ್ಯೆ ತರ್ಫೆಚ್ಯೆಂ. ಮೆಲ್ ಕ ಮಿಯಾರ್ ವಿರೋಧಿ ದ್ರಷ್ಟಿಕೋಣ್ ಸಾದರ್ ಕರ್ತಾ. ನಾಣ್ಯಾಚ್ಯೆ ದೋನ್-ಯೀ ಕುಶಿ ಪಳೆವ್ನ್ ವಿಷ್ಲೇಶಣ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್ ಮಾತ್ರ್, ಹಾತಿಂ ಗೆತ್ಲೆಲ್ಯಾ ವಿಷಯಾ ವಯ್ರ್ ಸಂತುಲಿತ್ ಆನಿಂ ವಸ್ತು-ನಿಷ್ಟ್ ಭಾಸಾಬಾಸ್ ಜಾತಾ.
Yes, there is no doubt about it. As you said there are two sides of a coin and it’s very important to look at the positive side n march ahead. Church contribution to the education and health is immeasurable… Whenever the church established, it’s primary goal is education. We must all thank for their selfless sacrifices and dedication.