‘ಇಂಡಿಯಾ: ದ ಮೋದಿ ಕ್ವೆಸ್ಚನ್’ ನಾಂವಾಚಿ ದೋನ್ ಭಾಗಾಂಚಿ ಏಕ್ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿ, ಹ್ಯಾ ಜನೆರ್ 17-ವ್ಯೆರ್ ಪಯ್ಲೊ ಭಾಗ್ ಆನಿಂ ಜನೆರ್ 24-ವ್ಯೆರ್ ದುಸ್ರೊ ಭಾಗ್, ಬಿಬಿಸಿ-2 ಟಿ.ವಿ ಚ್ಯೆರ್ ಪ್ರಸಾರ್ ಜಾಲಿ. ಬಿಬಿಸಿ-ಚ್ಯಾ ಕೊಪಿರಾಯ್ಟ್ ಪೊಲಿಸಿಂ ಪ್ರಮಾಣೆಂ ಹೆಂ ಚೆನೆಲ್ ಆನಿಂ ತಾಚ್ಯೆರ್ ಪ್ರಸಾರ್ ಜಾಂವ್ಚಿಂ ಪ್ರೊಗ್ರೇಮಾಂ ಯು.ಕೆ ಭಾಯ್ರ್ ದರ್ಶಕಾಂಕ್ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳಾನಾಂತ್. ಮ್ಹಣ್ತಚ್, ಆಮ್ಚ್ಯಾ ವಿದೇಶಿ ಮಂತ್ರಾಲಯಾನ್ ‘ಹಿ ಎಕ್ ಪ್ರೊಪಗಾಂಡಾ ಕಾಣಿ’ ಮ್ಹಣ್ ಲೇಬಲ್ ಲಾಂವ್ಕ್ ನಾತ್ಲೆಂ ತರ್, ಆನಿ ಯೂ-ಟ್ಯೂಬ್ ತಶೆಂ ಟ್ವಿಟ್ಟರ್ ತಸ್ಲ್ಯಾಂ ಅಂತರ್‌ಜಾಳಿರ್ ಲೋಕ್-ಪ್ರಿಯ್ ಜಾವ್ನಾಸ್ಲೆಲ್ಯಾಂ ಸಮಾಜಿಕ್ ಮಾಧ್ಯಮಾಂನಿಂ ತಾಚ್ಯಾ ಪ್ರಚಾರಾಚ್ಯೆ ವಿಡಿಯೊ ಲಿಂಕ್ ಪರ್ಗಟುಂಕ್ ಅಡ್ವಾರುಂಕ್ ನಾತ್ಲೆಂ ತರ್, ಹಿ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿ ನಾಂವ್ ನಾಸ್ತಾಂ ಮೊರ್ತಿ. ಹರ್ಯೇಕಾ ದಿಸಾ ಅಸಲಿಂ ಜಾಯಿತ್ತಿಂ ವಿವಾದಾಸ್ಪದ್ ಫಿಲ್ಮಾಂ ಯೆತಾತ್ ಆನಿ ವೆತಾತ್. ಕೋಣಾಕ್ ತ್ಯಾಂ ವಿಶಿಂ ತಕ್ಲಿ ಹುನ್ ಕರುಂಕ್ ವೇಳ್ ಆಸಾ?
ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರತಿಬಂಧ್ ಘಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಮಾತ್ರ್ ವಿರೋದಿ ಪಾಡ್ತಿಂಚ್ಯಾಂ ಸಾಂಸದಾಂಕ್ ಏಕ್ ಚುನವ್ತಿ ಲಾಭ್ಲಿ. ಟಿ ಏಮ್ ಸಿ ಪಾಡ್ತಿಚ್ಯೆ ಸಾಂಸದ್ ಮೊಹುವಾ ಮೊಯ್ತ್ರಾ ಆನಿಂ ಡೆರೆಕ್ ಓ-ಬ್ರಾಯನ್ ತಸ್ಲ್ಯಾಂನಿಂ ಹ್ಯೆ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿಚ್ಯೆಂ ಲಿಂಕ್ ತಾಂಚ್ಯಾ ಟ್ವಿಟ್ಟರ್ ಎಕಂವ್ಟಾರ್ ಪರ್ಗಟ್ಲೆಂ. ಕಿತ್ಲಾ ಪಾವ್ಟಿಂ ತೆಂ ಲಿಂಕ್ ಕಾಡ್ಲೆಂ ತಿತ್ಲ್ಯಾ ಪಾವ್ಟಿಂ ತಾಣಿಂ ಪರತ್ ಏಕ್ ನವೆಂ ಲಿಂಕ್ ಪರ್ಗಟ್ಲೆಂ. ದೇಸಾಂತರ್, ಜಾಯಿತ್ತ್ಯಾಂ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ವಿಧ್ಯಾರ್ಥಿಂನಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ್ ಹಂತಾರ್ ಹಿ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿ ವೀಕ್ಶಣ್ ಕರ್ಚ್ಯಿ ಮಾಂಡವಳ್ ಕೆಲಿ. ಕೊಂಗ್ರೆಸ್ ಪಾಡ್ತಿಚ್ಯಾ ರಾಹುಲ್ ಗಾಂಧಿನ್ ಪತ್ರ್‌ಕರ್ತಾಂ ಕಢೆಂ ಉಲವ್ನ್ ಮ್ಹಳೆಂ: ಬ್ಲೊಕ್ ಕರ್, ಬೇನ್ ಕರ್. ಸತ್ ಭಾಯ್ರ್ ಯೆತಾಚ್. ಸತಾಕ್ ತಸ್ಲಿ ವಾಯ್ಟ್ ಸವಯ್ ಆಸಾ, ಭಾಯ್ರ್ ಪಡ್ಚಿ. ಹ್ಯಾಂ ಉತ್ರಾಂ ಥಾವ್ನ್ ಧಯ್ರ್ ಘೆವ್ನ್, ಕೊಂಗ್ರೆಸ್ ಪಾಡ್ತಿನ್ ಸಯ್ತ್ “ಸರ್ಕಾರಿ ಸೆನ್ಸರ್ಶಿಪಾಚೊ” ವಿರೋಧ್ ಕೆಲೊ ಆನಿಂ ಸಾಮೂಹಿಕ್ ವೀಕ್ಶಣ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಾಂ ದವರ್ಲಿಂ.
archive.org ಏಕ್ ನಾಂವಾಡ್ದಿಕ್ ವೆಬ್-ಸಾಯ್ಟ್ ಜಾವ್ನಾಸಾ. ಫುಕಟಾಕ್ ವ ವರ್ಗಣಿಂ ಭರುನ್ ಪ್ರಿಂಟ್-ಬೂಕ್, ಓಡಿಯೊ, ವೀಡಿಯೊ, ಫಿಲ್ಮಾಂ, ಟೆಕ್ಸ್ಟ್, ಇ-ಬೂಕ್ ಇತ್ಯಾದಿ ಹ್ಯಾ ಸಾಯ್ಟರ್ ಮೆಳ್ತಾತ್. ಹಿ ಏಕ್ ಅಮೇರಿಕನ್ ಮೂಳಾಚಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಲಾಯ್ಬೈರಿ. ಹ್ಯಾ ವೆಬ್-ಸಾಯ್ಟಿರ್, ಬಿಬಿಸಿಚಿ ಮೋದಿ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ತಾ.
ಸಾಲಾಂತ್ ಥಾವ್ನ್ ವ್ಹಡ್ ಗರ್ನಾಳ್ ಫುಟ್ಲೆಲ್ಯಾ ಪರಿಂ ಆವಾಜ್ ಆಯ್ಲೊ ದೆಕುನ್ ಕಾನಾಂಕ್ ಲಾಯಿಲ್ಲೆಂ ಹೆಡ್-ಫೊನ್ ಕಾಡ್ನ್ ಬಸ್ಲೆಲ್ಯಾ ಕಢೆಂಚ್ ಥಾವ್ನ್ ಹಾಂವೆಂ ವಿಚಾರ್ಲೆಂ: “ಅತಾಂ, ಕಿತೆಂ ಜಾಲೆಂ?”
“ಕಾನ್ ಆಯ್ಕನಾಂತ್ ಮ್ಹಣ್, ಸಾಟ್ ಹಜಾರ್ ರುಪಯ್ ಯೆಟುನ್ ಮಿಶಿನ್ ಹಾಡ್ಲಾಂಯ್. ತೆಂ ಕಾಲ್ಯಾಕ್ ಕೊನ್ಶ್ಯಾಕ್ ಲೊಟ್ಲಾಂಯ್? ತುಜೆ ಗಣ್ಣೆಂ ಕಂಯ್ ಆಸ್ತಾ? ಕಿಂಕ್ರಾಟ್ ಮಾರಿನಾಸ್ತಾಂ, ಆನಿಂ ಕಿತೆಂ ಕರುಂ ಹಾಂವ್?”
“ಸಾಯ್ಬಿಣಿ, ಹೆಡ್-ಫೊನ್ ಆನಿ ಕಾನಾಂಚ್ಯೆ ಮಿಶಿನ್ ಸಾಂಗಾತಾ ವಚನಾಂತ್ ನೇ? ಭಾರಿಚ್ ಕುತೂಹಲಾಚ್ಯೆಂ ಫಿಲ್ಮ್ ಪಳೆವ್ನ್ ಆಸಾಂ ಹಾಂವ್.”
“ತಿತ್ಲೆಂ ಕುತೂಹಲಾಚ್ಯೆಂ ಕಿತೆಂ? ಪಥಾನ್ ಫಿಲ್ಮಾಚಿ ಚೊರಿಯಾಂ ಕೊಪಿಗೀ ವ ತೆಂ ಲಜ್ಮೊಡೆಂ ಪೋದ್ ಬೆಶರಮ್ ರಂಗ್ ಮ್ಹಣಿ ಎಕ್ಸುರೊ ಬಸೊನ್ ಪಳೆನಾಂಯ್-ಮೂ?”
“ಬೆಶರಮ್ ರಂಗ್ ಪದಾ ಪ್ರಾಸ್ ಚಡ್ ವಿವಾದಾಸ್ಪದ್ ಹೆಂ ಬಿಬಿಸಿಚ್ಯೆಂ ಏಕ್ ಡೊಕು-ಫಿಲ್ಮ್: ಇಂಡಿಯಾ: ದ ಮೋದಿ ಕ್ವೆಶ್ಚನ್ . ಆಮಿ ಇಂಡಿಯನಾಂನಿಂ ಹಿ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ನಜೊ ಮ್ಹಣ್ ಸರ್ಕಾರಾನ್ ಹೆ ವಿಡಿಯೊ ಬ್ಲೊಕ್ ಕೆಲ್ಯಾತ್; IT rules ಖಾಲ್ ಎಮೆರ್ಜೆನ್ಸಿ ಪವರ್ ವಾಪ್ರುನ್.”
“ತರ್, ಸರ್ಕಾರಿ ಕಾಯ್ದೊ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ತುಂ ಮೊಡ್ತಾಯ್? ತುಕಾ ಮ್ಹಜೆ ಸಾಂಗಾತಾ ಸುಶೆಗಾತ್ ಬೊಸೊನ್ “ತಾರಕ್ ಮೆಹ್ತಾ ಕಾ ಉಳ್ಟಾ ಚಸ್ಮಾ” ಪಳೆವ್ಯೆತ್ ನೇ? ಚ್ಯಾರ್ ಘಡಿ ಹಾಸೊನ್ ಕಾಡಿ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಬದ್ಲೆಕ್ ಮೋದಿ ವಿಶ್ಯಾಂತ್ ನಾಕಾ ಜಾಲ್ಲೊ, ತೋಯಿ ಫಟ್ಕಿರೊ, ಪ್ರಚಾರ್ ಆಯ್ಕೊನ್ ತುಂವೆಂ ಕರ್ಚ್ಯೆಂ ಕಿತೆಂ? ಭೆಸ್ಟೆಂಚ್ ವೇಳ್ ಪಾಡ್ ಕರ್ತಾಯ್. ವಯ್ಲ್ಯಾನ್, ಮತಿಚಿ ವಿರಾರಾಯ್ ವಾಡಯ್ತಾಯ್. “
***
59 ಮಿನುಟಾಂಚೊ ಪಯ್ಲೊ ಭಾಗ್ 2002 ಗುಜರಾತ್ ದಂಗ್ಯಾಂ-ವಿಷಿಂ ಗೂಂಡಾಯೆನ್ ಸಮೀಕ್ಶಾ ಕರ್ತಾ. ಸ್ವತಂತ್ರ್ ಭಾರತಾಚ್ಯೆ ಚರಿತ್ರೆಂತ್ ಅಸಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ್ ಅಹಿಂಸಾ ಅತಿ ವಾಯ್ಟ್ ಆನಿ ಅಪ್ರುಪಾಚಿ. 2002 ಫೆಬ್ರೆರ್ 27-ವ್ಯೆರ್ ಸಬರ್ಮತಿ ಎಕ್ಸ್ಪ್ರೆಸ್ ರೇಯ್ಲ್-ಗಾಡಿಯೆರ್ ಅಯೊಧ್ಯಾ ಥಾವ್ನ್ ಪಾಟಿಂ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಗಾಂವಾಂಕ್ ಪಾಟಿಂ ಯೆತೆಲ್ಯಾಂ ಕರ್‌ಸೇವಕಾಂಚ್ಯೆರ್ ಹಲ್ಲೊ ಕರ್ನ್ ಏಕಾ ಡಬ್ಬ್ಯಾಕ್ ಗೋಧ್ರಾ ಸ್ಟೇಶನಾ ಭಾಯ್ರ್ ಉಜೊ ಲಾಯ್ಲೊ. 59 ಜಣಾಂಕ್ ಜಿವ್ಶಿಂ ಜಳಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ನಂತರ್, ಹೊ ದಂಗೊ ಕಸೊ ಮುಸ್ಲಿಮಾಂ ವಿರುದ್ಧ್ ಹತ್ಯಾ-ಕಾಂಡ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಪಾವ್ಲೊ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ಕಾಣಿ ಹಾಂತು ಪಿಂತ್ರಾಯ್ಲ್ಯಾ. ಮುಸ್ಲಿಮಾಂಕ್ ದೋಷಿ ಠರಾವ್ನ್, ಮುಕ್ಲ್ಯಾ ತೀನ್ ದೀಸಾಂನಿಂ ಹಿಂದು ಜಮ್ಯಾಂನಿಂ ಘೆತ್ಲೆಲ್ಯಾ ಫಾರಿಕ್ಪಣಾಂತ್ ಲಗ್ಬಗ್ 2, 000 ಜೀವ್ ಗೆಲ್ಲೆ. ಚಡ್ತಾವ್ ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಜೀವ್.
ತವಳ್ ಶ್ರೀ ನರೆಂದ್ರಾ ಮೋದಿ ಗುಜರಾತಾಚೊ ಮುಖ್ಯ್ ಮಂತ್ರಿ ಜಾವ್ನಾಸ್ಲೊ ದೆಕುನ್ ತಾಚ್ಯೆ ಮುಟಿಪಂದಾ ಹೆ ದಂಗೆ ಚಲ್ಲೆ. ಹಿ ಹಿಂಸಾ ರಾವಂವ್ಕ್ ಆನಿ ಜೀವ್ ವಾಂಚವ್ಕ್ ಮೋದಿನ್ ಕಿತೆಂ ಕರಿಜೆ ಆಸ್ಲೆಂ ತೆಂ ತಾಣೆಂ ಕರುಂಕ್ ನಾಂ. ಬದ್ಲೆಕ್, 72 ವ್ಹರಾಂ ವಿಶ್ವಾ ಹಿಂದು ಪರಿಶದೆಚ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಳಿ ತರ್ನಾಟ್ಯಾಂಕ್ ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಕೇರಿಂನಿಂ ರಿಗೊನ್ ದಾದ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಜಿವ್ಶಿಂ ಮಾರುಂಕ್, ಬಾಯ್ಲಾಂಚೊ ಬಲಾತ್ಕಾರ್ ಕರುಂಕ್ ಆನಿಂ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂ ವಯ್ರ್ ಸಯ್ತ್ ಜುಲ್ಮ್ ಚಲಂವ್ಕ್ ಸ್ವತಂತ್ರಾಚಿ ಪರ್ವಣ್ಗಿ ದಿಲ್ಲಿ. ಪೊಲಿಸಾಂಕ್ ಕಸಲೆಂಚ್ ಕ್ರಮ್ ಘೆಂವ್ಕ್ ನಜೊ ಮ್ಹಣ್ ಹುಕುಮ್ ದಿಲ್ಲಿ. ಮೋದಿನ್ ಜರ್ ಮನ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ, ಹೆಂ ಕಾಂಡ್ ಜಾತೆನಾಂ. ದೆಕುನ್, ಹಿ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿ ಮೋದಿಕ್ ಶೀದಾ ಜವಾಬ್ದಾರ್ ಠರಯ್ತಾ.
“ಹಾಂತು ಕಿತೆಂ ನವೆಸಾಂವ್ ಆಸಾ? 2002 ಥಾವ್ನ್ 2011 ಪರ್ಯಾಂತ್ ಕಿತ್ಲ್ಯೊ ತನ್ಕ್ಯೊ ಜಾಲ್ಯಾತ್! ಸರ್ಕಾರಿ ತಶೆಂ ಸಿವಿಲ್ ಟ್ರಿಬ್ಯುನಲಾಚ್ಯೊ. ಸುಪ್ರೀಮ್ ಕೊಡ್ತಿನ್ ನೇಮಕ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ SITನ್ ಲೆಗುನ್ ಮೋದಿಕ್ ‘ಕ್ಲೀನ್ ಚಿಟ್’ ದಿಲ್ಯಾ. ತರೀ, ಮೋದಿಚ್ಯೆ ದುಶ್ಮಾನ್ ಅಜೂನ್ ತಾಂಚ್ಯೆಂ ಪರ್ನೆಂ ಗುಮಟ್ ವಾಜವ್ನ್ಂಚ್ ಆಸಾತ್. ಬಿಬಿಸಿಚಿ ಕಾಣಿಯೀ ತಸ್ಲಿಚ್. ಬಿಬಿಸಿಚಿ ’ವಸಾಹತ್-ಶಾಹಿ ಮನೋಸ್ತಿತಿ’. ಜಶೆಂ ಮೋದಿನ್ ಬಿಬಿಸಿಕ್ ಸಾಂಗ್ಲೆಲೆಂ: I don’t know from where you pick up such sort of garbage…You Britishers should not teach us human rights”. ಮ್ಹಣಾಲಿ ಯೆಜ್ಮಾನ್. ಜಾಪ್ ಜಾವ್ನ್ ಹಾಂವೆ ಮ್ಹಳೆಂ:
“ಹ್ಯೆ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿಂತ್ ಭಾಯ್ರ್ ಆಯಿಲ್ಲಿ, ಯೆದೊಳ್ ಕಳಿತ್ ನಾತ್ಲೆಲಿ ಗಜಾಲ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ 2002 ಕೋಮು ದಂಗೆ ಜಾಲ್ಲೆಚ್ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಸರ್ಕಾರಾನ್ ಏಕ್ ತನ್ಕಿ ಚಲಯ್ಲಿ. ಬ್ರಿಟಿಶ್ ವಿದೇಶಿ ಒಫಿಸಾಕ್ ಗುಪ್ತಿ ವರ್ದಿ ಪಾವ್ಲೆಲಿ. ತವಳ್ಚೊ ವಿದೇಶಿ ಮಂತ್ರಿ ಜೇಕ್ ಸ್ಟ್ರೋ ಉಲವ್ನ್ ಸಾಂಗ್ತಾ ಕಿ ಹ್ಯಾ ಕೋಮು-ದಂಗ್ಯಾಂಕ್ ಮೋದಿ ಶೀದಾ ಜವಾಬ್ದಾರ್ ಮ್ಹಣ್ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಸರ್ಕಾರ್ ಜಾಣಾಂ ಆಸ್ಲೊ. ಪುಣ್, ಕಿತೆಂ ಕರ್ಯೆತಾ? ಇಂಡಿಯಾ ಆಮ್ಚೊ ಮಹತ್ವಾಚೊ ಮಿತ್ರ್ ದೇಸ್. ತರ್-ಯೀ ಅಮಿಂ, ಯುರೊಪಿಯನ್ ಯುನಿಯನ್ ಆನಿಂ ಅಮೆರಿಕಾನ್ ಮೋದಿಚಿ ವೀಸಾ ರದ್ದ್ ಕೆಲ್ಲಿ. ಯುರೊಪಿಯನ್ ಯುನಿಯನ್ ಆನಿಂ ಅಮೆರಿಕನ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಏಜೆನ್ಸಿಂನಿಂ ಆಪ್ಲಿಚ್ ತನ್ಕಿ ಕೆಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಮಾತ್ರ್ ತಾಚಿ ವೀಸಾ ರದ್ದ್ ಕೆಲ್ಲಿ”.
“ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಸರ್ಕಾರಾನ್, ಯುರೊಪಿಯನ್ ಯುನಿಯನ್ ತಶೆಂ ಅಮೆರಿಕನಾನ್ ಮೊದಿಚ್ಯೆರ್ ಘಾಲ್ಲೆಂ travel ban ಪಾಟಿಂ ಕಾಡ್ನ್, ತಾಕಾ ವ್ಹಡ್ ಮಾನ್ ದಿಲಾ ನೇ? ಆತಾಂ ಪಾಟ್ಲೆ ಪೊರ್ನೆ ಘಾಯ್ ಉಗ್ತೆಂ ಕರ್ನ್ ಕಿತೆಂ ಫಾಯ್ದೊ? ದೆಕುನ್, ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸರ್ಕಾರಾನ್ ಹಿ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿ ‘ನೀಚ್ ಪ್ರಚಾರ್, ಕೆಟ್ಟ ಪ್ರಚಾರ’ , ಭಾರತಾಚ್ಯಾ ಸಾರ್ವಭೌತ್ವ ಆನಿಂ ಅಖಂಡತಾ ವಯ್ರ್ ಹಲ್ಲೊ ತಶೆಂ ಭಾರತೀಯ್ ಸಮುದಾಯಾಂ ಮಧೆಂ ವಿಭಜನ್ ಕರುಂಕ್ ಪ್ರೇತನ್ ಮ್ಹಳಾಂ ತೆಂ ಹಾಂವ್ ಕಾಳ್ಜಾಚ್ಯೆ ಗೂಂಡಾಯೆ ಥಾವ್ನ್ ಮಾಂದ್ತಾಂ.” ಯೆಜ್ಮಾನ್ ಮ್ಹಜಿ ಮೋದಿಚಿ ಪಾಡ್ತ್ ಸೊಡುಂಕ್ ತಯಾರ್ ನಾತ್ಲಿ.
ಹಾಂವ್: “ತಶೆಂ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸರ್ಕಾರಾನ್ ಹಿ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿ ನಿಷೇದ್ ಕರುಂಕ್ ನಾತ್ಲಿ ತರ್, ಹಾಂವ್‌ಯೀ ಆಸಕ್ತ್ ದಾಕಯ್ತೊಂ ನಾಂ. ಕಾರವಾನ್ ಪತ್ರಿಕೆಚ್ಯಾ ಸಂಪಾದಕ್ ಶ್ರೀ ಹಾರ್ತೋಶ್ ಸಿಂಘ್ ಬಾಲನ್ ಸಾಂಗ್ಚ್ಯೆಂ ಸಾರ್ಕೆಂ. 2002 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಜಲ್ಮೊಂಕ್ ನಾತ್ಲೆಲಿಂ ಭುರ್ಗಿಂ ಹೆಂ ಏಕ್ ವಾಯ್ಟ್ ಸಪಣ್, ಚರಿತ್ರೆಂತ್ಲೊ ಏಕ್ ವಿಸ್ರೊನ್ ಗೆಲ್ಲೊ ಅವಸ್ವರ್ ಮ್ಹಣ್ ಲೆಕ್ತಾತ್. ನರೇಂದ್ರಾ ಮೋದಿ ಕಟ್ಟ್ ರಾಶ್ಟ್ರವಾದಿ ಮ್ಹಣೊನ್ ಆಪ್ಲೊ ವೋಟ್ ತಿಂ ದಿತಾತ್. ಸರ್ಕಾರಿ ನಿಷೇದಾ ವಿರುದ್ಧ್ “ಪ್ರತಿರೋಧ್ ಮೇಟ್” ಮ್ಹಣ್ ಮಾತ್ರ್ ಹಿಂ ವಿಧ್ಯಾರ್ಥಿ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿ ಪಳೆತಾತ್. ಹಿ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿಚ್ಯೆ ದೋನ್‌ಯೀ ಭಾಗ್ ಪಳೆಲ್ಲ್ಯಾ ಮ್ಹಾಕಾಯೀ ಭಗ್ತಾ ಕಿ ಹಿ ವಸ್ತುನಿಷ್ಟ್ ಜಾವ್ನಾಸಾ. ಸರ್ವ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯೆಂಕ್ ಜಾಗೊ ಹಾಂತು ದಿಲಾ. ಬಿಜೆಪಿಚ್ಯಾ ಮುಕೆಲ್ಯಾಂಚಿಂ ಸಾಂಗ್ಣಿಂ ಪಿಂತ್ರಾಯ್ಲ್ಯಾಂತ್. “
ಯೆಜ್ಮಾನ್: “ತುಂ ತಶೆಂ ಕಶೆಂ ಸಾಂಗ್ತಾಯ್? ಕಿತ್ಲಿ ಫಟ್ಕಿರಿ ಕಾಣಿ ಸಾಂಗೊಂದಿ; ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸುಪ್ರೀಮ್ ಕೊಡ್ತಿನ್ ಮೊದಿಕ್ ನಿರ್ದೊಷಿ ಮ್ಹಣ್ ಠರಾಯ್ಲಾಂ ನೇ? ವಯ್ಲ್ಯಾನ್, ದೋನ್ ಪಾವ್ಟಿಂ, 2014 ಆನಿಂ 2019 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಭರ್ಜರಿ ಮತಾಂನಿಂ ತೊ ಜಿಕೊನ್ ಆಯ್ಲೊ. ದೇಸಾಚ್ಯಾ ಲೋಕಾನ್ ತಾಕಾ ಪ್ರಧಾನಿ ಕೆಲಾ. ಬ್ರಿಟನ್, ಯುರೋಪಿಯನ್ ಯೂನಿಯನ್ ಆನಿಂ ಅಮೆರಿಕಾ ತಾಚಿ ಇಸ್ಟಾಗತ್ ಜೊಡುಂಕ್ ‘ಲಾಯ್ನ್ ಲಾಗ್ಲೆಲೆಂ’ ಆಮಿಂ ಪಳೆತಾಂವ್ ನೆ? ತಾಕಾ ಸಾಕ್ಸ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ಫಿರ್ಜೆಂತ್ ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಟ್ರಂಪಾಚಿ ‘ನಮೋಸ್ತೆ ಟ್ರಂಪ್’ ಭೆಟ್. ಮೋದಿಚ್ಯಾ ಮುಕೆಲ್ಪಣಾರ್, ಇಂಡಿಯಾಕ್ ವ್ಹಡ್ ಸ್ತಾನ್-ಮಾನ್ ಲಾಭ್ಲಾಂ ನೇ? ಬಿಬಿಸಿ ಕಿತ್ಲೊಯೀ ಅಪ-ಪ್ರಚಾರ್ ಕರುಂದಿ. What matters is the ground reality. Under Modi, we have emerged as a super-power in our region!”
***
ಬಿಬಿಸಿಚ್ಯಾ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿಚೊ ದುಸ್ರೊ ಭಾಗ್ ಹ್ಯಾ 2019 ಜಯ್ತಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ಲಿ ಕಾಣಿ ಪಿಂತ್ರಾಯ್ತಾ. ತ್ಯಾ ವಿಷಿಂ ಮುಕ್ಲ್ಯಾ ಅವಸ್ವರಾಂತ್ ವಿವರಯ್ತಾಂ.
► ಫಿಲಿಪ್ ಮುದಾರ್ಥ್
7 comments
Thanks for this article sir. It was indeed a deliberate massacre of innocent Muslims. Modi is directly responsible for this massacre. He may try all power under him to stop screening this documentary in India but truth is truth. It will haunt him always…
waiting for the second episode
ಮೋದಿಚಿ ಡೊಕ್ಯುಮೆಂಟರಿ ಹಾಂವೆ ಎದೊಳ್ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ನಾ. ಪಳೆಯಿಲ್ಲ್ಯಾನಿಂ ಹಾಂತು ಮೋದಿಕ್ ಫಾಶೆಕ್ ಚಡಯ್ಜೆ ತಸಲ್ಯೊ ಕಸಲ್ಯೊ ಜ್ಯೋ ಆಮ್ಚಾ ಸುಪ್ರೀಮ್ ಕೊಡ್ತಿಚಾ ನದ್ರೆಕ್, ವ ತೆದ್ನಾಂಚಾ ಆಮ್ಚಾ ಮೀಡಿಯಾಕ್ ಸಾಂಪಾಡ್ನಾತ್ಲ್ಯೊ ರುಜ್ವಾತಿ ಪೇಶ್ ಕೆಲ್ಯಾತ್ ಮ್ಹಣ್ ಸಾಂಗ್ತಿತ್‌ಗಿ? ಬಿಬಿಸಿಚಿ ಡೊಕ್ಯುಮೆಂಟರಿ ಮೋದಿ ವರ್ನಿ ಬ್ರಿಟನಾಚಿ, ಯುರೋಪಿಯನ್ ಯೂನಿಯನಾಂಚಿ, ಅಮೆರಿಕಾಚಿ hypocrisy ದಾಕಾಯ್ತಾ. ಮುಖ್ಯ್ ಮಂತ್ರಿ ಜಾವ್ನಾಸ್ಲೆಲ್ಯಾ ಮೋದಿಕ್, ತೊ ಭಾರತಾಚೊ ಪ್ರಧಾನ್ ಮಂತ್ರಿ ಜಾಲ್ಲೊಚ್ ಸಗ್ಳೆ ಬಹಿಷ್ಕಾರ್ ಬಂಧ್ ಜಾತಾತ್! ‘ಪಾಖಂಡ್ ಕಾ ಭೀ ಸೀಮಾ ಹೋತಿ ಹೈ!’ ಹೆಂ ಕೊಣೆ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ?!
ಬಿಬಿಸಿಚಿ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿ ಮೋದಿಚಿ ತನ್ಕಿ ನಹಿಂ ಬಗಾರ್ ಏಕ್ ವಸ್ತುನಿಷ್ಟ್ ಕಥನ್ ಘಡಿತಾಂಚ್ಯೆಂ. ಜಶೆಂ, ಬಿಬಿಸಿಚ್ಯಾ ತವಳ್ಚ್ಯಾ ರಿಪೊರ್ಟರಾಂನಿಂ ಕಿತೆಂ ಪಳೆಲೆಂ, ಆನಿಂ ಕಿತೆಂ ಆಯ್ಕಲೆಂ ಅನಿಂ ಸನ್ನಿವೇಶಾಂ ಕಸಿಂ ಆಸ್ಲಿಂ ತಾಂಚಿ ವಿಡಿಯೊಗ್ರಾಫಿ. ಹ್ಯಾ ಕಥನಾಂತ್ ಬಿಜೆಪಿ ಮುಕೆಲ್ಯಾಂಚ್ಯೆಂ ಸಂದರ್ಶನಾಂ ಆಸಾತ್, ಮಾನವಿಕ್ ಹಕ್ಕಾಂ ರಾಕ್ವಲಿಂಚಿಂ ವಾಕ್ಮೂಲಾಂ ದಿಲ್ಯಾಂತ್. ಮೋದಿ ವಿರುದ್ಧ್ ಸಿವಿಲ್ ಟ್ರಿಬ್ಯುನಲಾಂತ್ ವಾಕ್ಮೂಲ್ ದಿಲ್ಲ್ಯಾ ತಾಚ್ಯಾಚ್ ಘರ್-ಮಂತ್ರಿ ಹರೆನ್ ಪಾಂಡ್ಯಾಚಿ ಖುನ್ ಜಾಲಿ ಆನಿಂ ಲಗ್ತಿ ಸನ್ನಿವೇಶಾಂಚಿಂ ದ್ರಶ್ಯಾಂ ಆಸಾ ತಶಿಂ ಪಿಂತ್ರಯ್ಲ್ಯಾಂತ್. ಬಿಜೆಪಿಚೊ ವರಿಷ್ಟ್ ಮುಕೆಲಿ ಸುಬ್ರಮನ್ಯಮ್ ಸ್ವಾಮಿ ಲೆಗುನ್ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿಂತ್ ಉಲಯ್ತಾ: ಹ್ಯೆ ಖುನ್ಯೆಚಿ ತನ್ಕಿ ಸಾರ್ಕಿ ಜಾವ್ನಾ. ತಸ್ಲಿ ತನ್ಕಿ ಜಾಯ್ಜೆ ಆನಿಂ ಪಾಂಡ್ಯಾಕ್ ನ್ಯಾಯ್ ಮೇಳಾಜೆ. ಮೋದಿ ವಿರುದ್ಧ್ ಸಾಕ್ಸ್ ದಿಲ್ಲ್ಯಾ ಮಾಜಿ ಐಪಿಎಸ್ ಅಫ್ಸರ್ ಸಂಜೀವ್ ಭಟ್ಟ್, ಆರ್.ಬಿ. ಶ್ರೀಕುಮಾರ್ ಆನಿಂ Citizens for Justice and Peace (CJP) ಸ್ಥಾಪಕ್ ತೀಸ್ತಾ ಸೆತೆಲ್‍ವಾದ್ ಹಾಂಚ್ಯೆರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಜುಲ್ಮ್ ಚಲ್ಲಾ ತಿ ಸಕ್ಟಾಂಕ್ ಕಳಿತ್ ಆಸ್ಲೆಲಿ ಗಜಾಲ್ ಸಂದರ್ಶನಾಂ ಮುಕಾಂತ್ರ್ ವಿವರಿಲ್ಯಾ. ಅಮ್ಚೊಚ್ ಜೆಸ್ವಿತ್ ಯಾಜಕ್ ಸೆಡ್ರಿಕ್ ಪ್ರಕಾಶ್ CJP ಚ್ಯಾ ಸ್ಥಾಪಕ್ ಸಾಂದೊ ಜಾವ್ನಾಸೊನ್ ತಾಚಿ ಅಭಿಪ್ರಾಯ್ ಏಕ್ಯೆ ಕುಶಿನ್ ದಿಲ್ಯಾ ತರ್, ಬಿಜೆಪಿ ಮುಕೆಲಿ ಸ್ವಪನ್ ದಾಸ್ ಗುಪ್ತಾಚಿ ಅಭಿಪ್ರಾಯ್ ಉಕಲ್ನ್ ದಾಕಯ್ಲ್ಯಾ. ತಶೆಂ, ಆಕಾರ್ ಪಟೆಲ್ ಆನಿಂ ಕಾರವಾನ್ ಮೆಗಜಿನಾಚೊ ಸಂಪಾದಕ್ ಹಾರ್ತೋಶ್ ಬಾಲ್ ಸಿಂಘ್ ಹಾಂಚಿ-ಯಿ ಸಂದರ್ಶನಾಂ ದಿಲ್ಯಾಂತ್.
ಇಂಡಿಯಾಚ್ಯಾ ಕ್ರಿನಲ್ ನ್ಯಾಯ್ ಪ್ರಣಾಲಿಂತ್ ಸರ್ವ್ ಹಂತಾರ್ ಹ್ಯಾಂ ಕೋಮು-ಝುಜಾಚಿ ತನ್ಕಿ ಜಾಲ್ಯಾ. ವೀಸ್ ವ್ಹರ್ಸಾಂಚ್ಯೆ ಲಾಂಬ್ ಆವ್ಧೆಂತ್, ಮೋದಿ ಪೂರ್ವ್ ನಿಯೋಜಿ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪಿತೂರಿ ಪ್ರಕಾರಣಾಂತ್ ಭಾಗಿದಾರ್ ಜಾಲ್ಲೊ ಮ್ಹಣ್ ಮಾಂಡ್ಲೆಲ್ಯಾ ಆರೋಪಾಂಕ್ ಸಾಬಿತ್ ಕರ್ಚ್ಯೆಂ ತಸ್ಲಿಂ “prosecutable evidence” SIT-ಕ್ ಮೆಳೊಂಕ್ ನಾಂತ್. ದೆಕುನ್ SITನ್ 2011 ಇಸ್ವೆಂತ್ ದಿಲ್ಲೊ closure report ಸುಪ್ರೀಮ್ ಕೊಡ್ತ್ ಮಾಂದ್ತಾ. ಅಸಲೆಂ ಕಥನ್ ವೆವೆಗ್ಳ್ಯಾಂ ಸಂದರ್ಶನಾಂ ದ್ವಾರಿಂ ಹಿ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿ ಪಿಂತ್ರಾಯ್ತಾ.
ತಶೆಂಚ್, ವಾಜ್ಪೇಯಿನ್ ಮೋದಿಕ್ ಮುಖ್ಯ್ ಮಂತ್ರಿ ಪದ್ವೆರ್ ಥಾವ್ನ್ ಕಾಡುಂಕ್ ಚಿಂತನಾಂ ಎಲ್.ಕೆ.ಅದ್ವಾನಿನ್ ತಾಚ್ಯೆ ಹಾತ್ ಬಾಂದ್ಲೆ. ವಯ್ಲ್ಯಾನ್, ಚಾಣಾಕ್ಯ್ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮೋದಿನ್ ಏಕ್ ಮಾಸ್ಟರ್ ರಣ್-ನೀತ್ ವಾಪರ್ಲಿ: ತಾಣೆಂ 2002 ಎಸೆಂಬ್ಲಿ ಚುನಾವ್ ಕೆಲೊ. ಹ್ಯಾ ಚುನಾವ್ ಪ್ರಚಾರಾಚಿಂ ವೀಡಿಯೊ ಕ್ಲಿಪ್ಪಾಂ ಡೊಕುಮೆಂಟರಿಂತ್ ದಾಕಯ್ಲ್ಯಾಂತ್. ಭರ್ಜರಿ ಮತಾಂನಿಂ ತೊ ಜಿಕೊನ್ ಆಯ್ಲೊ ಆನಿಂ ಬಿಜೆಪಿ ಪಾಡ್ತಿಂತ್ ಏಕ್ ನಿರ್ವಿವಾದಿ ರಾಜ್ಯ್ ಮುಕೆಲಿ ತೊ ಜಾಲೊ. ಉಪ್ರಾಂತ್, ದೋನ್ ಎಲಿಸಾಂವಾಂ ಜಿಕೊನ್ ತೊ ಮುಖ್ಯ್ ಮಂತ್ರಿ ಜಾಲೊಚ್ ನಹಿಂ ರಾಷ್ಟ್ ಮಟ್ಟಾರ್ ತಾಚಿ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷ ಜಲ್ಮಾಲಿಂ. ಹಿ ಕೊಮೆಂಟರಿ ಸಯ್ತ್ ಆಸಾ.
ಆತಾಂ, ಯು.ಕೆ, ಇ.ಯು ಆನಿಂ ಯು.ಎಸ್.ಎ ಹಾಂಚ್ಯಾಂ ಸರ್ಕಾರಾಂನಿಂ ಆಪ್ಲಿಚ್ ತನ್ಕಿ ಕೆಲ್ಯಾತ್. ತಶೆಂಚ್, ತಾಂಚ್ಯೆ ಗೂಡಾಚಾರಿ ಆಪ್ಲೆ ಘುಗಿಚ್ಯೆ ದೊಳೆ ಸಂಸಾರಾಂತ್ ಕಿತೆಂ ಘಡ್ತಾ ಮ್ಹಣ್ ಖಬ್ರೊ-ಅಭಿಪ್ರಾಯೊ ಜಮವ್ನ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಸರ್ಕಾರಾಂಕ್ ದಾಡ್ನ್ ದೀತಾತ್.
ಬಿಬಿಸಿನ್ ಜಮಾಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಆನಿಂ ತ್ಯಾ ನಂತರ್ ಕಾರವಾನ್ ಮೆಗಜಿನಾನ್ ಪರ್ಗಟ್ಲೆಲಿ ಯು.ಕೆ ಚಿ ಗುಪ್ತಿ ತನ್ಕಿ-ವರ್ದಿಚಿಂ ಥೊಡಿಂ ವಾಕ್ಯಾಂ ಅಶಿಂ ಆಸಾತ್:
Violence planned, possibly in advance, and politically motivated. Aim was to purge Muslims from Hindu areas. Led by VHP (Hindu extremist organisation), under the protection of the state Government. Reconciliation impossible while Modi remains Chief Minister.
We have already reported on the inaction of the state Government (first TUR). In addition, eyewitnesses report that five state ministers participated in the rioting on the first day. Reliable journalist and human rights contacts have also told us that BJP (Prime Minister Vajpayee’s party) Chief Minister Narendra Modi met senior police officers on the evening of 27 February and ordered them not to intervene in the rioting. Police contacts deny this meeting happened. But police contacts accept that implicit state Government pressure inhibited their response.
The VHP and its allies acted with the support of the state Government. They could not have inflicted so much damage without the climate of impunity created by the state Government. Chief Minister Narendra Modi is directly responsible. His actions have not just been guided by a cynical assessment of political advantage. As an architect of the BJP’s Hindu nationalist agenda, which it has pursued in Gujarat since it came to power in 1995, he is a believer in the VHP’s ideological motivation.
The VHP may succeed. The rule of law has failed. There is no confidence in the police or the judiciary. While Modi remains in power, Muslims and many others will remain frightened and insecure; those displaced by the violence will be reluctant to return to their homes; reconciliation will be impossible; and acts of retaliation cannot be ruled out.
ಮೋದಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಜಾತಲೊ ಮ್ಹಣ್ ಹ್ಯಾಂ ತೀನಿಂ ಸರ್ಕರಾಂಕ್ ಗುಪ್ತಿ ವರ್ಧಿ ಮೆಳ್ಳೆಲ್ಯಾ ವೇಳಾ, ತಾಚ್ಯೆ ಕಢೆಂ ರಾಜಿ-ಸಂಧಾನ್ ಕೆಲಾಂ ತೆಂ ಅಂತರ್-ರಾಷ್ತ್ರೀಯ್ ಡಿಪ್ಲಮೆಸಿ. ಡಿಪ್ಲಮೆಸಿ ಆಪ್ಲ್ಯಾಂ ರಾಷ್ಟ-ಹಿತಾಂಕ್ ಆದ್ಯತಾ ದಿತಾ ಶಿವಾಯ್ ದುಸ್ರ್ಯಾಂ ವಿಷಯಾಂಕ್ ನಹಿಂ. ಇಂಡಿಯಾಚ್ಯಾ ಜಣ-ಸಂಘಾನ್ ಲೋಕತಾಂತ್ರಿಕ್ ಬಹುಮತೆನ್ ತಾಕಾ ಜಿಕಯ್ಲಾ ಮ್ಹಣ್ತಾನಾ, ಮೋದಿಚ್ಯೆಂ ಪಾಟ್ಲಿಂ ಕರ್ಮಾಂ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್ನಾಂ. ಹೆ ಸರ್ಕಾರ್ ಮೋದಿ ಕಡೆಂ ಖಾಸ್ಗಿ ವ್ಯವಹಾರ್ ಕರಿನಾಂತ್ ಬಗಾರ್ ಇಂಡಿಯಾಚೊ ಪ್ರಧಾನಿ ಮ್ಹಣ್. ಹಾಂತು ಮ್ಹಾಕಾ ಕಸಲಿ ಹಿಪೊಕ್ರೆಸಿ ದಿಸಾನಾಂ. ಪೂಣ್, ವಿವಾದಾಕ್ ಸಂದ್ರಾಪ್ ಆಸಾಸ್.
In India they talk about ‘freedom of press’ and when it comes to grab or retain power, they do their best to suppress it. Severa media are sold out, odd ones are being purchased. Unfortunately, India is ruled by religion sentiments in this modern era. Those who propagate earn big wealth. Frustrating to note that deliberate usage of religion affiliation and unseen God has deprived us basic amenities such as good roads, water, electricity and transport mode (Toll Devil included). This greed has deprived us from fair price on all living commodities and rise of corruption.
Nice article Philip. No comments on this political issues.
Waiting for your second Episode because I have not heard much about second documentary
Nice one Sir, looking forward for PART-2 of this article.
It is a brilliant read.
My take is that the BBC documentary should be allowed to be open to read /witness to everybody.
Let the people make an informed opinion of their own.
The worrying part is so many people have lost their lives and how many more are we to sacrifice??
Keep enlightening us with your thoughts,analysis for the reader to make an informed opinion.